Osada only for Catholics?

Pozwólcie mi się jako człowiekowi doświadczonemu w tej materii, wtrącić. Mieszkam na osiedlu zbudowanym w II połowie lat ’90 przez spółdzielnię powstałą przy jednej z parafii warszawskich, do której przystąpiło ok. 120 rodzin, najczęściej z rozmaitych ruchów kościelnych. Jak mi opowiedziało 10 rodzin założycielskich, decyzja o jej powstaniu to był poryw Ducha – mimo, że dla mnie ta duchowość jest niezrozumiała, opowieść ta wydaje się wiarygodna, tam stało się coś mocnego. Honorowym prezesem był proboszcz, gdy żył lubiany przez środowisko Więzi. Czym się przejawiała katolickość tego przedsięwzięcia? Np. umowa na budowę domu to było 1,5 kartki papieru! W tych czasach nieufności i nadużyć w budownictwie i spisywania wszystkich szczegółów tak, ze dokumenty zajmują segregator by się zabezpieczyć przed oszustwem, to śmieszne. Ja mogłem naciągnąć spółdzielnię, a spółdzielnia mnie mogła naciągnąć – nic takiego się nie stało. W kilku przypadkach były jakieś niedoróbki, nikt z pierwotnych członków spółdzielni nie poszedł do sądu. A gdy ktoś zalega z opłatami za wspólne koszty, spółdzielnia jest bardzo cierpliwa jeśli tylko dłużnik cokolwiek spłaca, okazuje dobrą wolę, stara się w miarę możliwości, to nikt nie podchodzi do niego formalistycznie. Największą zaletą jest dobre sąsiedztwo i wzajemna pomoc. Gdy byliśmy na pielgrzymce do Loreto, paliła się nam część domu, sąsiedzi ugasili pożar nim nadjechała straż, a potem zadbali o jego zabezpieczenie. To ważna rzecz, że dzieci mogą w grupach grasować bezpiecznie po terenie osiedla, wpadać do szeregu cioć i wujków, a rodzic ma poczucie bezpieczeństwa. Ale w przypadku starszych dzieci ta wspólna troska przejawia się tak, że rodzice szybko się dowiadują o niepoprawnym zachowaniu swoich dzieci, może niektórym to ograniczenie anonimowości przeszkadza. Ciekawym zjawiskiem było wejście do spółdzielni na miejsce wykruszających się z powodów ekonomicznych pierwotnych członków, nowych rodzin, które może wiedziały, do kogo dołączają, ale nie miały wyobraźni z jakimi praktycznymi skutkami to się wiąże. Niektórym te “skutki” nie odpowiadały. Na walnym zgromadzeniu członków, którego przewodniczącym jestem wybierany od 20 lat ich obecność przejawiała się przez 3-4 lata zanim chyba pogodzili się z sytuacją, że traktowali te zebrania jakby to były spółdzielnie świeckie, gdzie różne “koalicje” walczą na noże o przejęcie władzy czy pieniądze. Dominowali werbalnie na zgromadzeniach, publicznie miotali oskarżenia, że zarząd spółdzielni to złodzieje i oszuści, po czym wynik tajnego głosowania mniej więcej 80:20 dla zarządu, bo demokracja demokracją, ale prezes i wiceprezes byli “namaszczeni” i już, mieli ogromny kredyt zaufania bo te 80% znało ich “źródła”. Dziś już nie ma tych emocji, a jedną z osób kierowniczych od 10 lat jest jawny “liberał”, co wcale nie przeszkadza “prawicowej” jak mi się wydaje większości go od lat wybierać. Notabene, nie ma już prezesa i wiceprezesa, są tylko równi członkowie zarządu, po części dlatego, że spółdzielnia już tylko administruje, nie prowadzi żadnych działań budowlanych jak kiedyś, ale ta “równość” sprzyja chyba poczuciu większej współodpowiedzialności. Problemem była sprawa budowy ujętej w pierwotnym projekcie osiedla kaplicy. Ponieważ miała stanąć na terenie wspólnym, mniejszość miała możliwość zablokowania projektu. Mieliśmy możliwość spróbowania obejścia veta przesuwając kaplicę na teren należący nie do członków spółdzielni, a do samej spółdzielni, gdzie był zaplanowany duży sklep by pokrywać koszty wspólne i obniżać opłaty mieszkańców. Tak właśnie to się dziś dzieje. Spotkałem się z ocenami braci katolików z poza osiedla, żeśmy kaplicę wymienili na świątynię handlu (tu się przyznam, że byłem w komitecie budowy kaplicy i jestem za tą zamianę współodpowiedzialny), ale nie mieliśmy takich intencji. Mam z tą decyzją niekomfort, ale forsując budowę kaplicy zamiast planowanego sklepu, zerwalibyśmy tą naszą mieszaną wspólnotę, którą jak ja wierzę, skonstruował Bóg, a podział poszedłby także w poprzek osób identyfikujących się z Kościołem. Zresztą z osiedla dostawaliśmy komentarze smutno akceptujące nie dotrzymanie tego ślubowania złożonego przez pierwszych 10 rodzin założycieli. Cały czas miejsce na kaplicę jest, może kiedyś wszyscy się zgodzą. Innym burzliwym sporem było zamknięcie osiedla szlabanem po serii włamań. Tu podziały nie szły po linii stosunku do Kościoła. Owszem, nie wszystko było idealne, przypominają mi się burze w szklance wody, jakieś konflikty między sąsiadami, ale generalnie moje doświadczenie życia w tym środowisku skłania mnie do tego, by ocenić tekst Autora jako przejaw zbyt daleko idącej czujności. Teoretycznie takie zagrożenia mogą wystąpić, i może gdzieś wystąpiły zwłaszcza tam, gdzie lider takiego przedsięwzięcia był zbyt “przywódczy” i wszystko miał zaplanowane, jak siostry i bracia mają żyć. Długo by to się nie utrzymało. U nas na początku też były takie plany, że nie będzie płotów między domami, tylko teren otwarty, wszystkie dachy i otynkowania miały grać kolorystycznie wg. ustaleń zarządu, a na wypadek kataklizmu mieliśmy być samowystarczalni począwszy od własnej studni osiedlowej, dużego agregatu itp. Rozum korygował ten zapał (został mały agregat zapewniający żywotność wspólnej infrastrukturze osiedla na wypadek przerw w dostawach prądu), więc nawet jeżeli natkniecie się na tak zaplanowane osiedle, nie przekreślajcie go, bo ostateczny efekt może być łagodniejszy. Myślę, że gdyby nie ten pierwotny zapał, gdyby nie zaplanowana utopia, nic by z tego dzieła nie wyszło. Tak, u nas też mamy skrzeczącą codzienność, jak we wszystkich podmiejskich osiedlach, ale te akcenty, o których pisałem czynią różnicę. Niedługo, w Wielką Sobotę mamy najsympatyczniejszy chyba rytuał – co roku święconka jest nie przy kościele a zamiast w niedoszłej kaplicy w jednym z domów. Od lat ks.proboszcz przyjeżdża do nas na 12.00 i jest to jedno z najbardziej serdecznych, chociaż krótkich spotkań rodzin, jakie mamy w ciągu roku.