Wiosna 2024, nr 1

Zamów

„Lex Adamowicz”. Apel o nowe prawo

Paweł Adamowicz. Fot. Grzegorz Mehring / Gdansk.pl

Uważamy za konieczne, wzorem innych krajów europejskich, przyjęcie ustawy zapobiegającej i penalizującej mowę nienawiści w przestrzeni publicznej – czytamy w międzyśrodowiskowym apelu dziennikarzy, publicystów i działaczy społecznych, zainicjowanym przez „Liberté!”.

Zabójstwo prezydenta Gdańska Pawła Adamowicza wstrząsnęło Polską. Ta tragedia może i powinna zmusić nas do autorefleksji nad spiralą nienawiści, która rozkręca się w Polsce od dawna. Niszczy ona społeczeństwo, a na końcu zniszczy i państwo polskie. Jeśli jej nie przerwiemy teraz, to kwestią czasu będzie, kiedy doświadczymy kolejnych tragedii i wstrząsów. Wtedy nie będzie miało już znaczenia, kto bardziej zawinił, kto kiedyś tę nienawiść rozpoczął.

Jeśli chcemy przetrwać jako wspólnota, to nie możemy nawoływać do pojednania, dokonując rachunku cudzego sumienia

Wina, tak samo jak prawda, nigdy nie leży pośrodku. Nie uważamy, że wszystkie strony sporu ponoszą taką samą odpowiedzialność za postępującą dehumanizację przeciwników politycznych i narastające podziały. Świadomi powagi chwili uznajemy jednak ten tragiczny moment za czas nadzwyczajny, w którym należy zawiesić naturalny odruch dokonywania rozliczeń.

Jeśli chcemy przetrwać jako wspólnota, to nie możemy nawoływać do pojednania, dokonując rachunku cudzego sumienia. Aby przerwać nienawiść, jest tylko jeden sposób: bezwarunkowe i radykalne wybaczenie. „Wybaczamy i prosimy o wybaczenie” – te słowa polskich biskupów sprzed pięćdziesięciu lat są jedynym przesłaniem etycznym mogącym powstrzymać destrukcję państwa i narodu. Wzywamy do tego wszystkich i sami to deklarujemy w swoim imieniu: wybaczamy ludziom powodowanym nienawiścią i przepraszamy, jeśli do tego płomienia dołożyliśmy od siebie paliwo. Zwracamy się do partii politycznych i ich liderów z apelem o przyłączenie się do tego aktu wybaczenia przeciwnikom – w przekonaniu, że tylko taki etyczny radykalizm jest w stanie zapobiec kolejnym nieszczęściom w przyszłości.

Wszyscy, niezależnie od poglądów, stanowimy republikę – rzecz wspólną kierującą się prawami. Prawa mają moc ograniczania zła. Uważamy za konieczne, wzorem innych krajów europejskich, przyjęcie ustawy zapobiegającej i penalizującej mowę nienawiści w przestrzeni publicznej.

Żadne względy polityczne, rynkowe czy jakiekolwiek inne nie powinny górować nad potrzebą zatrzymania procesu niszczenia wspólnoty, wspomaganego niejednokrotnie zewnętrznymi siłami. Miejscem prac nad takim prawem jest Sejm, to tam kształtujemy ustrój Rzeczpospolitej. I to tam powinno być opracowane nowe prawo – „lex Adamowicz”, w nadzwyczajnej komisji, bez liczebnej przewagi rządzących, łączącej wszystkie siły polityczne.

Trzeba zrobić krok wstecz. Wyciągnąć rękę – bez pewności, czy po drugiej stronie ten gest spotka się ze zrozumieniem

Jesteśmy państwem demokratycznym, ale społeczeństwem targanym konfliktem. Etyka i prawo są w republikach po to, by nad żywiołami złych namiętności panować.

Wesprzyj Więź

W tym duchu zwracamy się do wszystkich ludzi dobrej woli o przyłączanie się do tego apelu. Trzeba zrobić krok wstecz. Wyciągnąć rękę – bez pewności, czy po drugiej stronie ten gest spotka się ze zrozumieniem. Inaczej eskalacja konfliktu polsko-polskiego będzie postępować, a przelana krew nakręci spiralę nienawiści i przemocy.

Aby podpisać list, napisz do redakcji „Liberté!”: redakcja@liberte.pl

PODPISALI:

  1. dr Magdalena M. Baran – zastępczyni redaktora naczelnego „Liberté!”
  2. Bartosz Bartosik – sekretarz Laboratorium „Więzi”, członek Zespołu Komitetu Dialogu Społecznego
  3. Piotr Beniuszys – publicysta, członek redakcji Liberté!
  4. Bogumiła Berdychowska – publicystka, członkini redakcji kwartalnika „Więź”
  5. Rafał Berger – współprzewodniczący ze strony muzułmańskiej Rady Wspólnej Katolików i Muzułmanów
  6. Maria Borkowska – członek Komisji Rewizyjnej Klubu Inteligencji Katolickiej w Warszawie
  7. Aleksandra Brochocka – członek Zarządu Towarzystwa „Więź”
  8. Paweł Broszkowski – były prezes Klubu Inteligencji Katolickiej w Warszawie
  9. Andrzej Brzeziecki – redaktor naczelny „Nowej Europy Wschodniej”
  10. Ewa Buczek – sekretarz redakcji kwartalnika „Więź”
  11. Marcin Celiński – zastępca redaktora naczelnego Liberté!, prezes wydawnictwa Arbitror
  12. Piotr Ciacek – coach, trener biznesu, wiceprezes Klubu Inteligencji Katolickiej w Warszawie
  13. Jacek Cichocki – socjolog, koordynator projektu „Oczyszczalnia” w Laboratorium „Więzi”, członek Zarządu Klubu Inteligencji Katolickiej w Warszawie
  14. Konrad Ciesiołkiewicz – przewodniczący Komitetu Dialogu Społecznego KIG, członek Zespołu Laboratorium „Więzi”
  15. Grzegorz Cydejko – Miasto2077
  16. Katarzyna Czayka Chełmińska – prezeska Zarząd Fundacji Szkoła Liderów
  17. dr Piotr M. A. Cywiński – dyrektor Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau
  18. Maryna Czaplińska – menedżer kultury, członkini Zarządu Klubu Inteligencji Katolickiej w Warszawie
  19. Andrzej Dębowski – redaktor „Magazynu Kontakt”
  20. Łukasz Domagała – Fundusz Obywatelski
  21. Sławomir Drelich – członek redakcji Liberté!
  22. Ignacy Dudkiewicz – redaktor „Magazynu Kontakt”, redaktor portalu ngo.pl
  23. Anna Dziewit Meller – „Tygodnik Powszechny”
  24. dr Sebastian Duda – filozof, teolog, członek redakcji kwartalnika „Więź”
  25. Wojciech Duda – redaktor naczelny „Przeglądu Politycznego”
  26. prof. dr hab. Andrzej Friszke – historyk, członek redakcji kwartalnika „Więź”
  27. Jakub Halcewicz-Pleskaczewski – redaktor naczelny serwisu Wiez.pl
  28. Katarzyna Jabłońska – publicystka, redaktor kwartalnika „Więź”
  29. Damian Jankowski – redaktor portalu Wiez.pl
  30. dr Łukasz Jasina – Polski Instytut Spraw Międzynarodowych
  31. Leszek Jażdżewski – redaktor naczelny Liberté!
  32. Tomasz Kaczor – redaktor „Magazynu Kontakt”
  33. Rafał Kalukin – „Polityka”
  34. dr hab. Tomasz Kamiński – członek redakcji Liberté!
  35. Ewa Kiedio – redaktor Wydawnictwa „Więź”
  36. Marcin Kiedio – grafik, stały współpracownik „Więzi”
  37. Jakub Kiersnowski – prezes Klubu Inteligencji Katolickiej w Warszawie
  38. Renata Kim – „Newsweek”
  39. Mateusz Komorowski – prezes Międzynarodowego Instytutu Społeczeństwa Obywatelskiego (MISO)
  40. Agaton Koziński – dziennikarz
  41. Dominika Kozłowska – redaktor naczelna miesięcznika Znak
  42. Tomasz Kycia – dziennikarz, członek redakcji kwartalnika „Więź”
  43. Tomasz F. Krawczyk
  44. Maciej Kuziemski – Harvard Kennedy School
  45. Jarosław Kuźniar – Onet
  46. Stanisław Latek – fizyk, były sekretarz Klubu Inteligencji Katolickiej w Warszawie
  47. Błażej Lenkowski – prezes Fundacji Liberté!
  48. Mateusz Luft – redaktor „Magazynu Kontakt”
  49. Michał Łuczewski – Instytut Socjologii UW
  50. Rafał Madajczak – ASZdziennik
  51. Marcin Makowski – dziennikarz, publicysta
  52. Anna Materska-Sosnowska – Uniwersytet Warszawski, Fundacja Batorego
  53. Magda Melnyk – publicystka Liberté!
  54. dr Marek Migalski – Uniwersytet Śląski w Katowicach
  55. Aleksandra Nizioł – redaktor Wydawnictwa „Więź”
  56. Zbigniew Nosowski – redaktor naczelny kwartalnika „Więź”, chrześcijański współprzewodniczący Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów
  57. dr Grzegorz Pac – historyk, zastępca redaktora naczelnego kwartalnika „Więź”
  58. Marcin Pera – koordynator generalny Klubów „Tygodnika Powszechnego”
  59. ks. prof. dr hab. Andrzej Perzyński – teolog, profesor Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
  60. Jacek Purski – prezes Instytutu Bezpieczeństwa Społecznego
  61. Przemysław Radwan – wiceprezes Zarządu Fundacji Szkoła Liderów
  62. dr Maria Rogaczewska – socjolog, członkini redakcji kwartalnika „Więź”
  63. Maria Rościszewska – redaktorka „Magazynu Kontakt”
  64. Łukasz Rozdeiczer-Kryszkowski – prawnik, członek Zarządu Klubu Inteligencji Katolickiej w Warszawie
  65. Bartłomiej Sienkiewicz – publicysta, prezes Instytutu Wspólnot Obywatelskich
  66. Stanisław Skarżyński – „Gazeta Wyborcza”
  67. dr hab. Agata Skowron-Nalborczyk – arabistka, religioznawca, współprzewodnicząca ze strony katolickiej Rady Wspólnej Katolików i Muzułmanów, członkini redakcji kwartalnika „Więź”
  68. Jerzy Sosnowski – pisarz, publicysta, członek redakcji kwartalnika „Więź”
  69. ks. Kazimierz Sowa
  70. Agnieszka Szelągowska – członkini Zarząd Fundacji Szkoła Liderów
  71. Konrad Szołajski – reżyser
  72. Misza Tomaszewski – redaktor naczelny „Magazynu Kontakt”
  73. Kuba Wygnański – prezes Zarządu Pracowni Badań i Innowacji Społecznych „Stocznia”
  74. Stanisław Zakroczymski – redaktor „Magazynu Kontakt”
  75. Konrad Piasecki – TVN 24
  76. Piotr Semka  „Do Rzeczy”
  77. Katarzyna Sadło (Kataryna)  „Do Rzeczy”
  78. Witold Jurasz  Onet, Dziennik Gazeta Prawna, Storytel
  79. Przemysław Staroń  Nauczyciel Roku 2018
  80. Marta Florkiewicz-Borkowska  Nauczyciel Roku 2017
  81. Joanna Urbańska, Nauczyciel Roku 2016
  82. Katarzyna Nowak-Zawadzka, Nauczyciel Roku 2015
  83. Marcin Zaród  Nauczyciel Roku 2013
  84. Anna Sosna  Nauczyciel Roku 2011
  85. Dariusz Kulma  Nauczyciel Roku 2008
  86. Danuta Konatkiewicz  Nauczyciel Roku 2006
  87. Bogumiła Bąk  Nauczyciel Roku 2003
  88. Barbara Halska  Nauczyciel Roku 2014
  89. o. Paweł Gużyński  dominikanin, komentator medialny i publicysta
  90. Michał Pac OP  przeor Klasztoru oo. Dominikanów w Poznaniu
  91. dr hab. Tomasz Kalisz – Uniwersytet Wrocławski
  92. Katarzyna Okrasko  tłumaczka
  93. Roman Pawłowski – TR Warszawa
  94. Kapsyda Kobro-Okołowicz – Rada Patronacka Fundacji im. Ks. Jana Kaczkowskiego
  95. Wojciech Pająk – Radny Rady Miejskiej w Suwałkach
  96. Małgorzata Bilska  publicystka portalu Aleteia Polska, współpracownik „Więzi”
  97. prof. ndzw. dr hab. Marta Leśniakowska  historyk sztuki
  98. Leszek Sarnowski  redaktor naczelny kwartalnika Dolnego Powiśla i Żuław „Prowincja”
  99. Dawid Droździkowski  Prezes Zarządu Fundacji Centrum Działań Profilaktycznych
  100. Miłosz Markiewicz – historyk sztuki, kulturoznawca, redaktor pisma kulturalnego „Fragile”
  101. ks. dr hab. Sławomir Szczyrba  prof. WSD w Łodzi, filozof, redaktor kwartalnika „Łódzkie Studia Teologiczne”
  102. Jolanta Elkan-Wykurz – Łódzki Klub Tygodnika Powszechnego
  103. Ewa Kusz  psycholog, psychoterapeuta, Tarnowskie Góry
  104. dr. hab. Maria Gabryś-Heyke  prof. UMFC, Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina
  105. prof. dr hab. Krzysztof Heyke – Szkoła Filmowa w Łodzi
  106. Marek Twaróg  Dziennik Zachodni
  107. Grzegorz Borys  współinicjator Poznań Wolny Od Nienawiści, członek zarządu KOD Region Wielkopolska
  108. Marcin Wieremiejczuk  przedsiębiorca, Warszawa
  109. dr Dorota Kowalewska – Instytut Politologii i Europeistyki, Uniwersytet Szczeciński
  110. Dorota Nygren – Polskie Radio
  111. Michał Senk  Centrum Myśli Jana Pawła II
  112. Michał Łuczewski – Centrum Myśli Jana Pawła II
  113. Igor Janke  Instytut Wolności, prezes
  114. Marcin Bortkiewicz – reżyser
  115. Sławomir Czarnecki – menedżer kultury
  116. Halina Bortnowska – filozof, teolog, publicystka
  117. Magdalena Szostakowska – socjolog, ewaluator, Ośrodek Ewaluacji
  118. Radosław Siewniak – Prezes Stowarzyszenia Do Źródła
  119. Wiesław Włodarski – Nauczyciel Roku 2007
  120. Katarzyna Włodkowska  Superbelfrzy, Face to Face, Anioły Kultury

Podziel się

Wiadomość

Kto jest faktycznym adresatem tego wystąpienia? Niby rządząca większość, bo to od niej zależy uchwalenie nowego prawa. Ale dziwi fakt, że inicjatorzy nie postarali się o kilka podpisów publicystów z przeciwległych mediów – np. cytowanego obok Łukasza Adamskiego czy Piotra Zaremby. Takie podpisy nie pozwoliłyby uznać tego apelu za wyraz bezradności lub manifestację niektórych środowisk krytycznych wobec rządzących. Niektórych, bo uderza nieobecność wśród sygnatariuszy środowiska Gazety Wyborczej prowadzącej rozliczenia. To chyba także do nich ten apel? I do dwóch sygnatariuszy, którzy już zdążyli się wypowiedzieć publicznie w duchu radykalnie przeciwnym niż powyższy apel.

Przyznaję, że swoje uwagi powinienem rozpocząć od wyrazów uznania za ten apel. Bo jest on szukaniem czegoś wspólnego ponad podziałami. Nie chciałem czepianiem się szczegółów odmawiać sygnatariuszom wagi tego wyjścia naprzeciw drugiej stronie. Brakuje mi tylko akapitu uprzedzającego nieufność drugiej strony, której kilka razy próbowano zatkać usta oskarżeniami o hejt. Bo były przecież przypadki instrumentalnego odwoływania się do tego zarzutu, nawet jeśli przypadków szczerego hejtu było więcej.

Tez tak mtsle.Refleksja się nasuwa taka, wg mnie. Każmy ludziom wybaczać bo takie prawo chcemy ustanowić, nie można robić rachunku sumienia ale jednak można, winę ponosi ktoś albo jacyś ludzie lub ugrupowania ale teraz nie będziemy o tym mówić,( pewnie będzie trzeba ich ukarać stosując prawo nakazujące radykalne wybaczenie) , prawo ma moc ograniczania zła to mam nadzieje, że czarne marsze nie będą już obecne w przestrzeni publicznej , “wspólnota wspierana siłami zewnętrznymi ” trochę marksizmem zaleciło no chyba ze zdrowa Boża wspólnota w Kościele to wiadomo kto wspiera

Żeby takie prawo nie stało się narzędziem ograniczania wolności słowa sądy muszą być w pełni niezależne, a sędziowie reprezentować b. wysokie kwalifikacje moralne i prawne. Jeśli sprawy miałaby rozstrzygać np. nowo utworzona izba dyscyplinarna SN, to może lepiej nie….
I tak wracamy do punktu wyjścia.